Neon Genesis Evangelion (NGE), yaratıcısı Hideaki Anno‘nun elinden çıkan ve 1995’teki ilk gösteriminden bu yana sayısız teori, analiz ve tartışmaya konu olmuş, çağdaş animenin en önemli eserlerinden biridir. “EVANGELION Gizemi Ortaya Çıktı” başlığı, serinin karmaşık mitolojisinin ve felsefi yükünün merkezinde yer alan, insanlığın kaderini belirleyen projeye, yani İnsanlığın Tamamlanma Projesi (Human Instrumentality Project – HIP)‘ne odaklanmayı gerektirir.
Dünyanın Sonu Değil, Birleşimi: HIP Nedir?
İnsanlığın Tamamlanma Projesi (HIP), NGE evrenindeki gizemli örgüt SEELE tarafından tasarlanan ve NERV Komutanı Gendo Ikari tarafından farklı amaçlarla yürütülen bir plandır. Bu proje, gezegenin karşı karşıya kaldığı felaket (İkinci Darbe) kadar büyük ve hatta daha radikal bir amaca hizmet eder: Tüm insanlığın tek bir bilinçte birleştirilmesi.
Temel Fikir: Bireysel bilinci, ruhları ve bedenleri ayıran **”A.T. Alanları”**nın (Absolute Terror Field – Mutlak Korku Alanı) ortadan kaldırılması ve tüm insanlığın kolektif, kusursuz bir varlığa dönüşmesidir.
Amaç: İnsanlığın evrimsel bir sonraki aşamasına geçmek, yalnızlık ve acıdan kurtulmak. SEELE’ye göre, bireysellik acı getirir, bu nedenle tüm bireysellik ortadan kaldırılmalıdır.
Gendo Ikari’nin Çatışan Amaçları
Gendo Ikari, projenin görünürdeki uygulayıcısı olsa da, onun motivasyonu SEELE’den tamamen farklıdır:
SEELE’nin Amacı: İnsanlığın evrimini tamamlamak ve God (Tanrı) ile birleşmek. Onlar için HIP, kutsal bir ritüeldir.
Gendo’nun Amacı: HIP’i, kayıp eşi Yui Ikari ile yeniden birleşmek için kullanmaktır. Gendo, tüm insanlığı umursamaz; sadece kendi kişisel acısını dindirmeyi ve Yui’nin bilincinin bir parçası olan Eva-01’e ulaşmayı hedefler.
Gizem, bu iki çatışan iradenin (SEELE’nin dogmatik kolektivizmi ve Gendo’nun bencil bireyciliği) projeyi nasıl çarpıttığında yatar.
Evangelion ve Havarilerin Rolü
Projenin uygulanması için gereken araçlar, Eva birimleri ve onlarla savaşan Havariler (Angels)‘dir.
Eva’lar: İlk İnsan (Adam) veya İkinci İnsan (Lilith) DNA’sından yaratılan dev biyolojik varlıklar olup, Üçüncü Darbe’yi tetiklemek için anahtar rol oynarlar.
Havariler: Onların amacı, İkinci Darbe’nin sonucu olarak uyandırılan Lilith’e ulaşmak ve Üçüncü Darbe‘yi başlatmaktır. SEELE ve Gendo’nun planda başarılı olması için, Havarilerin hepsinin yenilmesi gerekir.
EVA’ların Pilotları: Projenin en büyük trajedisi, projenin en önemli parçası olan Shinji Ikari ve diğer genç pilotların, tüm bu büyük kozmik planın sadece piyonları olmasıdır. Onların duygusal travmaları, bilmeden katıldıkları bu projenin temel maliyetidir.
Final ve Çözüm: Kaçınılmaz Seçim
“Gizem”in çözülüşü, serinin finalinde ve The End of Evangelion filminde doruk noktasına ulaşır. Proje, sonunda Lilith ve Eva-01‘i içeren görkemli ve dehşet verici bir ritüel aracılığıyla başlar.
Ortaya Çıkan Gerçek: Tüm insanlığın ruhları, LCL adı verilen okyanusta birleşmeye başlar, ki bu da HIP’nin gerçekleşmesidir. Ancak bu aşamada, Shinji Ikari’nin seçimi belirleyici olur.
Shinji’nin Vedası: Shinji, sonunda tüm acıları, yalnızlıkları ve sevgileri barındıran bireyselliği korumayı seçer. O, kolektif bilinçte rahatlamaktansa, acı ve risk dolu ayrı bir insan olarak var olmayı tercih eder. Bu seçim, Üçüncü Darbe’nin durdurulmasına ve bireylerin yavaş yavaş fiziksel dünyaya geri dönme şansı bulmasına neden olur.
EVANGELION Gizemi, nihayetinde teknoloji, din ve biyoloji arasında sıkışmış olan insanlığın, acı çekme pahasına bile olsa bireyselliğe duyduğu ihtiyacı anlatan, felsefi bir trajedidir. Anno, bize, “en büyük gizemin,” uzaylı bir istilada değil, birbirimizden ayrı olmanın getirdiği yalnızlıkta yattığını göstermiştir.
